سیر تحولات آمایش سرزمین در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانش آموخته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

چکیده

تلاش برای داشتن یک برنامه ملی آمایش سرزمین در طول ۳۵ سال گذشته همواره با موانع و چالش‌های متعددی مواجه شده است. تجربه برنامه‌ریزی از نوع آمایش سرزمین در ایران مؤید اتفاقات و تصمیم گیری‌های پر فراز و نشیبی در ابعاد مفهومی، نظریه ای، تکنیکی، رویه ای، فرایندی، سازمانی و قانونی می‌باشد که گاه منجر به پیشبرد این امر شده و گاه در جهت به انزوا کشاندن و انحراف از مسیر اصلی حرکت گردیده است. این پژوهش قصد دارد که برنامه‌ریزی آمایش سرزمین را با دیدگاه فرایندی بررسی و ارزیابی کند و در این مسیر به مفاهیم، سازمان‌های در گیر و قوانین حاکم بر نظام برنامه‌ریزی ایران در رابطه با آمایش سرزمین توجه خاص نشان دهد بر اساس مطالعات انجام شده مهم ترین علل عدم تحقق برنامه‌های آمایش سرزمین در ایران زمینه‌های مفهومی سازمانی و قانونی است. با وجود برداشت‌های نادرست و شناخت‌های اندکی از مقوله آمایش سرزمین، شرایط جغرافیای سرزمین پیچیده و متنوع ایران، قوانین کم و بیش مستقل و الزام آور مرتبط با آن، جایگاه تشکیلاتی متزلزل و مبهم و نیز وجود نگاه غالب بخشی در برنامه ریزی‌های میان مدت توسعه اقتصادی و اجتماعی، عملیاتی شدن برنامه‌های آمایش با مشکلات فراوانی مواجه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evolution of land use planning in Iran

نویسندگان [English]

  • Majid Karimpour Reihan 1
  • Shahrzad Sharif Jahed 2
1 Associate Prof. of Natural Geography, Tehran University, Tehran, Iran
2 M.A. in Geography & Urban Planning, Science & Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Land use planning efforts for a national program over the past 35 years has been met with obstacles and challenges. Isolating and diversion from the main road is. Land uses most of the non-fulfillment of programs in the areas of organizational and legal sense. Medium-term economic and social development, operational preparation of the program is much more difficultLand use planning efforts for a national program over the past 35 years has been met with obstacles and challenges. Isolating and diversion from the main road is. Land uses most of the non-fulfillment of programs in the areas of organizational and legal sense. Medium-term economic and social development, operational preparation of the program is much more difficultLand use planning efforts for a national program over the past 35 years has been met with obstacles and challenges. Isolating and diversion from the main road is. Land uses most of the non-fulfillment of programs

کلیدواژه‌ها [English]

  • land use planning
  • the planning process

مراجع

زیاری، کرامت الله (۱۳۸۸). اصول و روش‌های برنامه‌ریزی منطقه ای. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
صالحی، اسماعیل، پوراصغر سنگاچین، فرزام (۱۳۸۸). تحلیلی بر موانع فراروی آمایش سرزمین در ایران راهبرد، شماره ۵۲، ۱۴۹-۱۸۱.
سرور، رحیم (۱۳۸۴). جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین، انتشارات سمت، تهران.
عندلیب، علیرضا، مطوف، شریف (۱۳۸۸). توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران، باغ نظر، شماره ۱۲، ۷۶-۵۷.
 قورچیان، نادر قلی، جمشیدی اوانکی، مینا (۱۳۸۵). از آمایش سرزمین تا برنامه‌ریزی درسی، انتشارات فراشناخی اندیشه، تهران.
سرور، رحیم (۱۳۸۷). برنامه‌ریزی کاربری اراضی در طرح‌های توسعه و عمران ناحیه ای، چاپ اول، انتشارات گنج هنر، تهران. مخدوم، مجید (۱۳۹۰). شالوده آمایش سرزمین، چاپ یازدهم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
خنیفر، حسین (۱۳۸۹). درآمدی بر مفهوم آمایش سرزمین و کاربردهای آن در ایران، آمایش سرزمین، شماره ۲، ۲۶-۵.
شریف زادگان محمدحسین رضوی دهکردی سیدامیر (۱۳۸۹). ارزیابی فرآیند برنامه‌ریزی "آمایش سرزمین" در ایران و راهکارهای بهبود آن، علوم محیطی، سال ۷، شماره ۴، ۱۰۰-۸۷
 
 
Gallego A Juizo. J.D., (2011), "Strategic implementation of integrated water resources management in Mozambique: An A'WOT analysis”, Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Volume 36, Issues 1415,Pages 1103-1111.
Hansen. N. H., (1978), “Border Regions: A Critique of Spatial Theory and a European Case Study: Human Settlement Systems”. International Perspectives on Structure Change and public Policy. Ballinger Publication Co., pp. 246-261 Cambridge, UK
Henry, W. (2002). "Curriculum: Perspective, Paradigm &Possibility”, Leonard Hill Books.
Kajanus. M. Kangas, J., Kurttila M., (2004). “The use of value focused thinking and the SWOT hybrid method in tourism management”, Tourism Management 25, pp. 499-506.
Kangas, J.. Pesonen, M., Kurttila, M., Kajanus, M. (2001). "SWOT: Integrating the AHP with SWOT Analysis”, 6th AHP 2001 Proceedings, Berne, Switzerland, pp. 189-198.
Meade. L.M. Sarkis, J. (1999). "Analyzing organizational project alternatives for agile manufacturing processes: An analytical network approach”. International Journal of Production Research, 37, 241.
Saaty T.L., (1980). “The Analytic Hierarchy Process”. McGraw-Hill, New York.
Saaty, T.L. (1996). “Analytical Network Process”. Pittsburgh: RWS Publications.
Saaty, T. L. Özdemir, M. S. (2005). “The Encyclion: A Dictionary of Decisions with Dependence and Feedback based on the Analytic Network Process”, RWS Publications, USA.
Wickramasinghe. V. Takano, S. (2010), “Application of combined SWOT and Analytic Hierarchy Process (AHP) for tourism revival strategic marketing planning: A Case of Sri Lanka tourism”. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Vol. 8, pp. 954-969.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 20 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار